Trao đổi với phóng viên Báo Hải quan, ông Trần Quang Trung- Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái cho biết, trong những năm gần đây, lưu lượng hàng hoá XNK giữa Việt Nam và Trung Quốc qua cửa khẩu quốc tế Móng Cái tăng nhanh, nhất là hàng tạm nhập tái xuất vận chuyển bằng container. Phần lớn hàng vận chuyển nêu trên thuộc các DN Quảng Ninh, có trụ sở đóng trên địa bàn TP Móng Cái.

Do cảng đích thông thường là cảng Hải Phòng, nên các DN phải về làm thủ tục hải quan ở Hải Phòng và thuê phương tiện vận tải thuỷ hoặc bộ đưa ra Móng Cái rồi mới xuất đi Trung Quốc. Việc này ảnh hưởng nhiều về thời gian đi lại, công sức, chi phí cũng như gây rủi ro cho DN. Hơn nữa, trong thời gian gần đây, các cảng biển tại Hải Phòng luôn xảy ra tình trạng ách tắc hàng hoá do hạ tầng cảng biển và hạ tầng giao thông chưa đáp ứng yêu cầu.

Chính vì vậy, để giảm tải tại các cảng biển và giải quyết tình trạng ách tắc hàng hoá, Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh đã đề xuất với UBND tỉnh Quảng Ninh kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ cho phép thực hiện thí điểm cơ chế đặc thù tại cảng cạn ICD Móng Cái.

Ông Trần Quang Trung cho biết thêm, cảng cạn ICD Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh có vị trí tại Điểm xuất hàng Km3+4., tuy nhiên theo các quy định hiện hành, cảng cạn chưa được phép XNK qua biên giới như là một cửa khẩu. Địa điểm làm thủ tục hải quan tại cảng cạn chỉ được làm thủ tục đối với một số loại hình hàng hóa XNK, còn các loại hình hàng hóa kinh doanh tạm nhập- tái xuất, kho ngoại quan hoặc một số hàng hóa chỉ được phép làm thủ tục hải quan tại cửa khẩu nhập theo quy định của Thủ tướng Chính phủ; các loại hình này sẽ hoạt động chủ yếu tại cảng cạn Km3+4 Móng Cái và thẩm quyền giải quyết thuộc Thủ tướng Chính phủ.

Để giảm bớt thủ tục hành chính và tạo thuận lợi cho hoạt động XNK qua Cảng cạn ICD Móng Cái, đồng thời tận dụng những lợi thế của Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái trong hoạt động thương mại biên giới với Trung Quốc, Cục Hải quan Quảng Ninh đã đề xuất với UBND tỉnh Quảng Ninh kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ cho phép thực hiện thí điểm cơ chế đặc thù là ngoài chức năng của cảng cạn theo quy định tại Quyết định 47/2014/QĐ-TTg, cho phép cảng cạn ICD Móng Cái được hoạt động XNK như một cửa khẩu đường bộ, được làm thủ tục hải quan đối với các loại hình hàng hóa XK, NK, bao gồm: XK, NK các mặt hàng và trong thời gian cụ thể theo thông báo của UBND tỉnh Quảng Ninh đối với mua bán hàng hóa qua biên giới của thương nhân; chuyển khẩu; tạm nhập và tái xuất hàng hóa theo phương thức kinh doanh tạm nhập tái xuất; hàng gửi kho ngoại quan được vận chuyển từ cửa khẩu nhập về làm thủ tục hải quan tại cảng cạn đối với tất cả các mặt hàng.

Hiểu được tầm quan trọng và trai trò thúc đẩy phát triển kinh tế của Cảng cạn ICD Móng Cái, ngày 10/1/2017, Văn phòng Thủ tướng Chính phủ đã có công văn thông báo ý kiến của Thủ tướng Chính phủ đồng ý cho Cảng cạn ICD Km3+4 Móng Cái được XNK và tái xuất hàng hóa. Điều này đồng nghĩa với việc Cảng cạn ICD Móng Cái sẽ có cơ chế hoạt động riêng. DN sẽ được mở tờ khai trực tiếp tại cảng, không phải chuyển cửa khẩu như trước. Việc giám sát hàng hoá vận chuyển sẽ thuận hơn vì hàng về cảng Hải Phòng sẽ được chuyển đến cảng cạn ICD Móng Cái mới làm thủ tục...

Tuy nhiên, song song với những cơ chế thì cũng đặt ra yêu cầu đối với công tác giám sát hải quan nơi đây phải được chuẩn bị một cách khoa học để vừa tạo thuận lợi vừa quản lý chặt chẽ.

Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái cho biết, trên cơ sở chức năng, nhiện vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của Đội Nghiệp vụ hải quan tại ICD Thành Đạt, thuộc Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái, Cục Hải quan Quảng Ninh đã đề xuất triển khai thủ tục hải quan tại cảng cạn ICD Móng Cái. Cụ thể:

Tổ chức thực hiện đăng ký tờ khai, tiếp nhận, kiểm tra thực tế, giám sát hàng hóa tại Đội Nghiệp vụ hải quan tại ICD Thành Đạt đối với hàng hóa XK, NK qua Cảng cạn ICD Móng Cái sang Trung Quốc và ngược lại đối với tất cả loại hình XK, NK và tái xuất. Riêng hàng tạm nhập tái xuất thực hiện theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Bên cạnh đó, quy định về thương nhân và hàng hóa được thực hiện mua bán qua Cảng cạn ICD Móng Cái, để đảm bảo tính thống nhất trong việc quản lý hoạt động XNK hàng hóa qua biên giới của thương nhân, đối với các trường hợp thương nhân thực hiện hoạt động XNK hàng hóa sang Trung Quốc và ngược lại thì phải đáp ứng các điều kiện quy định tại Thông tư 34/2016/TT-BCT ngày 28/12/2016 của Bộ Công Thương.

Hiện Cục Hải quan Quảng Ninh đang gấp rút chuẩn bị ban hành Quyết định quy định quản lý nhà nước về hải quan tại địa điểm làm thủ tục hải quan tại cảng XNK hàng hóa được thành lập trong nội địa Km3+4, thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh. Quyết định này sẽ thay thế nội dung tại Mục IV Phần B Quy định giám sát đối với hàng hóa XK, tái xuất và phương tiện vận tải qua lại khu vực biên giới tại cửa khẩu Móng Cái, Điểm thông quan thuộc Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái, thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh (theo Quyết định số 798/QĐ-HQQN ngày 7/10/2015 của Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh)./.